ئېينىشتېيندىن ھېكمەتلەر (1)
ئېينىشتېين گېرمانىيەلىك نەزەرىيە فىزىكا ئالىمى، پەيلاسۇپ ۋە يازغۇچى. ئۇ دۇنيا پەن-تېخنىكا تەراققىياتىغا ئەڭ زور تەسىر كۆرسەتكەن ئالىم بولۇپ، ”ھازىرقى زامان فىزىكىسىنىڭ ئاتىسى“ دەپمۇ تەرپلىنىدۇ. تولۇق [داۋامى…]
ئۇيغۇر تەرىپىدىن يوللانغان بارلىق تېمىلار:
ھېكمەتلەر خەزىنىسى (1)
* ئىنسانلار ھەرگىزمۇ ھەسەتخور بولۇپ تۇغۇلۇپ قالمايدۇ، ھەسەتخورلۇقنىڭ ئەسلى مەنبەسى ئىقتىدارسىزلىق بولۇپ، ياشاۋاتقان مۇھىتتا مۇستەقىل ياشاشقا كېرەكلىك ئىقتىدارلارنى يېتىلدۈرەلمىگەن ئىنسانلار تەبىئىي ھالدا بۇ كېسەلگە مۇپتىلا [داۋامى…]
مۇسابايوۋ ۋە ئۇنىڭ سودا كارخانىسى
شىرىپ خۇشتار 1. قىسقىچە بايان 19-ئەسىرنىڭ دەسلەپكى يېرىمى يەنى 1848-يىلىدىن باشلاپ، شىنجاڭدىكى بىر قىسىم ئۇيغۇر سودا-سانائەتچىلەر ئىگىلىك تىكلەشتە دۇنياغا يۈزلىنىپ، تىجارەت پائالىيىتىنى رۇسىيە، ئوتتۇرا ئاسىياغىچە [داۋامى…]
قاش ۋادىسىدىكى قەدىمىي يۈرت- سۇپىتاي
مىركايىل نۇرئالىم ئىلى ۋادىسى ئۆز بېشىدىن سانسىزلىغان بوران- چاپقۇنلارنى ئۆتكۈزۈپ ئۇزۇن تارىخى زامانلاردىن گۈللىنىش، خارابلىشىش يەنە گۈللىنىش يەنە خارابلىشىشىدەك جەريانلارنى ئۆتكۈزدى. بۇ گۈزەل زېمىنغا تارىختىن [داۋامى…]
«قۇتادغۇ بىلىگ» كە كىرىش
رەشىد رەھمەتى ئارات تۈركچىدىن يۈسۈپجان ياسىن ئۇيغۇرچىلاشتۇرغان رەشىد رەھمەتى ئارات قازان تاتارلىرىدىن يىتىشىپ چىققان دۇنياۋى نوپۇزغا ئىگە مەشھۇر تۈركولوگ. ئۇ 1900- يىلى قازان شەھرىنىڭ غەربىي [داۋامى…]
بىرۇنىنىڭ تارىخ قارىشى
يۈسۈپجان ياسىن بىرۇنىنىڭ تولۇق ئىسمى ئەبۇل رەيھان مۇھەممەد ئىبن ئەھمەد ئەل — بىرۇنى ئەل– خارەزمى. ئۇ 973- يىلى خارەزمدىكى كاس ۋىلايىتىدە تۇغۇلۇپ، 1051- يىلى غەزنە [داۋامى…]
«ئۆكۈنۈش ۋە ئېىتراپ» ناملىق ماقالىدىن تاللانما
ئابدۇۋاھىد مەتنىياز ھىندىئانلارنىڭ يوقىلىش << سىرى >> ھىندىئانلار كۆپ خورلۇققا ، قىرغىنچىلىققا ئۇچرىغان بولسىمۇ 1754-يىلى فرانكىلىن مۇستەملىكە داھىيلىرى بىلەن ئىتتىپاقلىشىپ ، ئەنگلىيىنىڭ ھۆكۈمرانلىقىغا قارىشى ئۇرۇش [داۋامى…]
ئۇيغۇرلار تارىخىدىكى ئۇيغۇر ساتقىنلار
ئەمەتجان مۇھەممەت ئەركزات 1.تاڭ سۇلالىسىنىڭ ساداقەتمەن سانغۇنى ــــ ئاشىنا شىر ئاشىنا شىر كۆكتۈرك خانلىقىنىڭ باتۇر شاھزادىسى ئىدى.كۆكتۈرك خانلىقى مىلادى 583-يىلى غەربىي تۈرك خانلىقى ۋە شەرقىي [داۋامى…]
قۇتبۇللا خوجام ۋە ئۇنىڭ مازىرى
مۇھەممەدئىمىن قۇربان تۇغلۇق چاقماق دەريا ۋادىسىنىڭ غەربىدە ، قىزىل دەرياسىدىن بۇ ۋادىغا سۇ كېلدىغان قەدىمى ھەم مەشھۇر ئۆستەڭ __ ئاۋات ئۆستىڭنىڭ جەنۇبى قىرغىقى ، قەشقەر_ [داۋامى…]
تىمۇرىيلار دەۋرىدىكى مەشھۇر تارىخچى خاندەمىر
يۈسۈپجان ياسىن 15-ئەسىردە تىمۇرنىڭ ئەۋلادلىرى تەرىپىدىن يارىتىلغان ئىجتىمائىي ۋە مەدەنىي مۇھىت نەتىجىسىدە سەمەرقەند بىلەن ھېرات پەن ۋە مەدەنىيەتنىڭ مۇھىم مەركىزىگە ئايلانغان ئىدى. بۇ ئەسىرنىڭ ئالدىنقى [داۋامى…]
‹تۈركى تىللار دىۋانى› دىن تاللانغان پارچىلار
1-ماقال-تەمسىللەر 1. ئەدەب-ئەردەم بېشى تىل. 2. ئەندىك مېھمان ئۆي ئىگىسىنى ھۆرمەتلەر. 3. ئوت دىگەنگە ئېغىز كۆيمەس. 4. قوش قىلىچ بىر قىنغا سىغماس. 5. يىراق يەر [داۋامى…]
سىرلىق كۆل-سايرام كۆلى
سايرام كۆلى تەڭرى تاغلىرىنىڭ غەربى شىمالىغا ، بورتالا شەھىرىنىڭ غەربى جەنۇبىغا جايلاشقان. كۆلنىڭ تۆت ئەتراپىنى تاغلار ئوراپ تۇرىدۇ. كۆلىنىڭ شىمالي قىرغىقى بىر ئاز تىك، قالغان [داۋامى…]
ئۇيغۇردىن پەخرلىنىش نىمىدىگەن سۈيۈملۈك
پەرھات مۇھەممەتئىمىن قانچىلىغان تارىخى مۇساپە ۋە تالايلىغان دەۋىر ئۆزگىرىشلىرى،ئەزەلدىن تەڭرى تېغىنىڭ جەنۇب -شىمالىنى مەركەز قىلىپ ياشاپ كىلىۋاتقان ، ئىشچان ،ناھايتى ساددا ۋە تىرىشچان ئۇيغۇر خەلقىنىڭ [داۋامى…]