مەشھۇر شەخىسلەر ھەققىدىكى ئەسەرلەر مۇندەرىجىسى
مۇسابايوۋ ۋە ئۇنىڭ سودا كارخانىسى «قۇتادغۇ بىلىگ» كە كىرىش بىرۇنىنىڭ تارىخ قارىشى قۇتبۇللا خوجام ۋە ئۇنىڭ مازىرى تىمۇرىيلار دەۋرىدىكى مەشھۇر تارىخچى خاندەمىر ئۇيغۇردىن پەخرلىنىش نىمىدىگەن [داۋامى…]
ئۇيغۇر تەرىپىدىن يوللانغان بارلىق تېمىلار:
ئۇيغۇر تارىخىغا ئائىت ئەسەرلەر مۇندەرىجىسى
ئىقتىسادى تارىخىمىزغا ئائىت ئەسەرلەر مۇسابايوۋ ۋە ئۇنىڭ سودا كارخانىسى ئۇيغۇرلارنىڭ بېلىقچىلىق ئىگىلىكى «كروران» دۇچ كەلگەن 81 مۈشكۈلات (ئەدەبىي ئاخبارات) ﻳﯩﭙﻪﻙ ﻳﻮﻟﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﻘﺘﯩﺴﺎﺩﯨﻲ ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﻰ تارىخچىلىرىمىزھەققىدىكى ئەسەرلەر [داۋامى…]
ئۇيغۇر تىلى ۋە يېزىقىغا ئائىت ئەسەرلەر مۇندەرىجىسى
ئانا تىلنىڭ كارامىتى قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقىنىڭ موڭغۇل، مانجۇ ۋە شىبەلەر ئارىسىدا قوللىنىلىشى ئۇيغۇر تىلىغا ئائىت چىقىرىلغان كىتابلارنىڭ تىزىملىكى نەۋائىي ۋە چاغاتاي تۈركچىسى كەچۈر ئانا تىلىم [داۋامى…]
ئۇيغۇر مەدەنىيىتى ھەققىدىكى ئەسەرلەر مۇندەرىجىسى
ئەنئەنە ۋە ئۆرپ-ئادەتلىرىمىز ھەققىدىكى ئەسەرلەر ئۇيغۇر مەدەنىيتىدىكى يارقىن نامايەندە ــــ ئاپتۇۋا ۋە چىلاپچا ئۇيغۇرلاردا كېلىن چۈشەنچىسى كوسىراپلىقلارنىڭ ئۆزگىچە ئۆرپ-ئادەتلىرى ئۇيغۇرلارنىڭ نىكاھ مۇناسىۋىتىدىكى ئۆزگىرىشلەر بۆشۈك ۋە [داۋامى…]
ئۇيغۇر ئەدەبىياتىغا ئائىت ئەسەرلەر مۇندەرىجىسى
گۇللەر ئاۋازىدىكى شائېرنىڭ مەڭگۇ تىشى «ئۇيغۇرلارنىڭ شىئېريەت تارىخى»دىن بايانلار شېئىريەت مەسىلىلىرى ئامېرىكىدا نېمىشقا قەھرىمان شائىرلار يوق؟ راستىنلا «شەرقشۇناسلىقنىڭ سەنىمىگە دەسسەش» مۇ؟ شائىر ۋە ئۇنىڭ شېئرىيەت [داۋامى…]
ئۇيغۇر دىيارى ھەققىدىكى ئەسەرلەر مۇندەرىجىسى
يۇرتۇمنىڭ پەخرى ئاقچوققا ھەققىدە بىلىدىغانلىرىم كروران ئېلىنىڭ تارىخى قاش ۋادىسىدىكى قەدىمىي يۈرت- سۇپىتاي قۇتبۇللا خوجام ۋە ئۇنىڭ مازىرى سىرلىق كۆل-سايرام كۆلى ئىپارخان ۋە ئىپارخان مەقبەرىسى [داۋامى…]
ئېينىشتېيندىن ھېكمەتلەر (1)
ئېينىشتېين گېرمانىيەلىك نەزەرىيە فىزىكا ئالىمى، پەيلاسۇپ ۋە يازغۇچى. ئۇ دۇنيا پەن-تېخنىكا تەراققىياتىغا ئەڭ زور تەسىر كۆرسەتكەن ئالىم بولۇپ، ”ھازىرقى زامان فىزىكىسىنىڭ ئاتىسى“ دەپمۇ تەرپلىنىدۇ. تولۇق [داۋامى…]
ھېكمەتلەر خەزىنىسى (1)
* ئىنسانلار ھەرگىزمۇ ھەسەتخور بولۇپ تۇغۇلۇپ قالمايدۇ، ھەسەتخورلۇقنىڭ ئەسلى مەنبەسى ئىقتىدارسىزلىق بولۇپ، ياشاۋاتقان مۇھىتتا مۇستەقىل ياشاشقا كېرەكلىك ئىقتىدارلارنى يېتىلدۈرەلمىگەن ئىنسانلار تەبىئىي ھالدا بۇ كېسەلگە مۇپتىلا [داۋامى…]
مۇسابايوۋ ۋە ئۇنىڭ سودا كارخانىسى
شىرىپ خۇشتار 1. قىسقىچە بايان 19-ئەسىرنىڭ دەسلەپكى يېرىمى يەنى 1848-يىلىدىن باشلاپ، شىنجاڭدىكى بىر قىسىم ئۇيغۇر سودا-سانائەتچىلەر ئىگىلىك تىكلەشتە دۇنياغا يۈزلىنىپ، تىجارەت پائالىيىتىنى رۇسىيە، ئوتتۇرا ئاسىياغىچە [داۋامى…]
قاش ۋادىسىدىكى قەدىمىي يۈرت- سۇپىتاي
مىركايىل نۇرئالىم ئىلى ۋادىسى ئۆز بېشىدىن سانسىزلىغان بوران- چاپقۇنلارنى ئۆتكۈزۈپ ئۇزۇن تارىخى زامانلاردىن گۈللىنىش، خارابلىشىش يەنە گۈللىنىش يەنە خارابلىشىشىدەك جەريانلارنى ئۆتكۈزدى. بۇ گۈزەل زېمىنغا تارىختىن [داۋامى…]
«قۇتادغۇ بىلىگ» كە كىرىش
رەشىد رەھمەتى ئارات تۈركچىدىن يۈسۈپجان ياسىن ئۇيغۇرچىلاشتۇرغان رەشىد رەھمەتى ئارات قازان تاتارلىرىدىن يىتىشىپ چىققان دۇنياۋى نوپۇزغا ئىگە مەشھۇر تۈركولوگ. ئۇ 1900- يىلى قازان شەھرىنىڭ غەربىي [داۋامى…]
بىرۇنىنىڭ تارىخ قارىشى
يۈسۈپجان ياسىن بىرۇنىنىڭ تولۇق ئىسمى ئەبۇل رەيھان مۇھەممەد ئىبن ئەھمەد ئەل — بىرۇنى ئەل– خارەزمى. ئۇ 973- يىلى خارەزمدىكى كاس ۋىلايىتىدە تۇغۇلۇپ، 1051- يىلى غەزنە [داۋامى…]
«ئۆكۈنۈش ۋە ئېىتراپ» ناملىق ماقالىدىن تاللانما
ئابدۇۋاھىد مەتنىياز ھىندىئانلارنىڭ يوقىلىش << سىرى >> ھىندىئانلار كۆپ خورلۇققا ، قىرغىنچىلىققا ئۇچرىغان بولسىمۇ 1754-يىلى فرانكىلىن مۇستەملىكە داھىيلىرى بىلەن ئىتتىپاقلىشىپ ، ئەنگلىيىنىڭ ھۆكۈمرانلىقىغا قارىشى ئۇرۇش [داۋامى…]